شرح جزء ۱۹ قرآن| ویژگی‌های بندگان خوب خدا/ آثار گناه در جامعه

خبرگزاری فارس ـ گروه قرآن و فعالیت‌های دینی: در ادامه انتشار شرح آیات منتخب قرآن و در نوزدهمین روز از ماه مبارک رمضان شرح و تفسیر آیات منتخب جزء‌ ۱۹ قرآن کریم بر اساس تفسیر نور به همراه توضیحات حجت‌الاسلام محسن قرائتی تقدیم می‌شود.

آیات ۶۳ و ۶۴ سوره مبارکه فرقان

«وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً * وَ الَّذِینَ یبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً» و بندگان خداى رحمان کسانى‏‌اند که روى زمین بى‌‏تکبّر راه مى‌‏روند، و هرگاه جاهلان آنان را طرف خطاب قرار دهند (و سخنان نابخردانه گویند) با ملایمت (و سلامت نفس) پاسخ دهند. و آنان براى پروردگارشان، در حال سجده وقیام شب‏زنده‌‏دارى مى‏‌کنند.

صفات و ویژگی‌های عبادالرحمن

در این آیات، دوازده صفت از صفات ویژه‏ «عِبادُ الرَّحْمنِ» بیان شده که بعضى اعتقادى، بعضى اجتماعى و بعضى اخلاقى است. شاید مراد از «مشى» و حرکت آرام در زمین، تنها نحوه‏ راه رفتن نباشد، بلکه شیوه‏ زندگى متعادل را هم شامل شود.

«هون» هم به معناى تواضع و مدارا و نرم‌خویى است و هم به معناى سکینه ووقار. «بیتوته» به معناى شب‌‏زنده‏‌دارى است، خواه تمام شب یا نیمى یا بخشى از آن. چنانکه یکى از اعمال حج، بیتوته‏ زائران و حاجیان در شب یازدهم و شب دوازدهم ذى‏‌الحجه در سرزمین منى‏ است و فقها مقدار بیتوته در آن مکان را نیمى از شب دانسته‌‏اند.

حضرت على علیه السلام در وصف پارسایان مى‌‏فرماید: «اما اللیل فصافون اقدامهم» آنان شب‏‌ها در حال قیام و شب زنده‌‏دارى‌‏اند، آنان عابدان شب، و شیران روزند.[۱]

پیام‌‏هایی از آیات ۶۳ و ۶۴ سوره مبارکه فرقان

۱- بالاترین مدال براى انسان، مدال بندگى خداست. «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ» زیرا انتساب به بى‏‌نهایت، انسان را بالا مى‌‏برد.
۲- رفتار هر کس، نشان دهنده‏ شخصیت اوست. «عِبادُ الرَّحْمنِ … یمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً» (بندگان خاص خداوند، مظهر تواضع هستند.)
۳- اسلام، دین جامعى است که حتّى براى چگونه راه رفتن برنامه دارد. «یمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً»
۴- ایمان و اعتقاد انسان، در رفتار شخصى او مؤثّر است. «عِبادُ الرَّحْمنِ … یمْشُونَ‏»
۵- تواضع، ثمره‏ بندگى و نخستین نشانه‏ آن است. «هَوْناً»
۶- سرچشمه‏ مدارا و نرم‌خویى بندگان خدا، ایمان است، نه ترس و ضعف آنان. «عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یمْشُونَ …»
۷- وقار و نرمى از بارزترین صفات مؤمن است. «یمْشُونَ … هَوْناً»
۸- تواضع نسبت به همه‏ مردم لازم است. (نسبت به زن و مرد، کوچک و بزرگ، دانا و نادان). «یمْشُونَ … هَوْناً … قالُوا سَلاماً»
۹- با جاهلان مقابله به مثل نکنید. «إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً»
۱۰- مُدارا و حلم و حوصله، از صفات بارز مؤمنان است. «قالُوا سَلاماً»
۱۱- تواضع باید هم در عمل باشد، یمْشُونَ … هَوْناً، هم در کلام، «قالُوا سَلاماً» و هم در عبادت. «سُجَّداً وَ قِیاماً»
۱۲- با افراد نادان و فرومایه مجادله نکنید. «قالُوا سَلاماً» (آنان سخنى در شأن خود مى‏‌گویند، ولى شما سخنى عالمانه و کریمانه بگویید)
۱۳- بهترین وقت عبادت، شب است و بین شب و نماز و مناجات، رابطه محکمى است. «یبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ» (فضاى آرام، دورى از ریا، تمرکز فکر، از برکات شب است)
۱۴- شب زنده‌‏دارى و استمرار و تداوم عبادت، نشانه‏ بندگان خاصّ خداوند است. (فعل مضارع «یبِیتُونَ» نشانه استمرار است)
۱۵- آنچه به عبادت ارزش مى‌‏دهد، اخلاص است. «لِرَبِّهِمْ»

آیات ۶۵ و ۶۶ سوره مبارکه فرقان

«وَ الَّذِینَ یقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراماً * إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً» آنان که مى‏‌گویند: پروردگارا! عذاب جهنّم را از ما بازگردان که عذاب آن دامن‌گیر است. به درستى که دوزخ، جایگاه و منزلگاه بدى است.

شرح آیات ۶۴ تا ۶۷ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

تاوان گناه

کلمه «غرام» در اصل به معناى مصیبتى است که انسان در برابر آن راه فرار ندارد و نوعى التزام و تعهّد بر دوش او قرار مى‏‌دهد که در زبان فارسى به آن تاوان مى‏‌گویند.[۲]

فکر نجات از آتش هم باید از طریق عبادت باشد و هم از طریق دیگر اعمال نیک. حضرت على علیه السلام آن گاه که اموالى را در راه خدا وقف مى‏‌کردند، در وقفنامه‏ خود مى‏‌نوشتند: این اموال را وقف کردم، تا بدین وسیله از آتش دوزخ درامان باشم وآتش دوزخ نیز از من دور باشد.[۳]

ویژگی بندگان خاص خدا

۱- اگر شب زنده‏‌دار هم هستید، مغرور نشوید. «وَ الَّذِینَ یقُولُونَ …»
۲- یاد معاد از ویژگى‏‌هاى بندگان خاصّ خداست. «رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ»
۳- بندگان خاصّ خداوند، بیش از آنکه طمع بهشت داشته باشند، از آتش دوزخ خوف دارند. «یبِیتُونَ … یقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ‏»

آیه ۶۷ سوره مبارکه فرقان

«وَ الَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا وَ لَمْ یقْتُرُوا وَ کانَ بَینَ ذلِکَ قَواماً» آنان که هرگاه انفاق کنند، نه از حد گذرند و نه تنگ گیرند و میان این دو روش اعتدال دارند.

نه بخیل باش و نه اسراف کن

در جاى دیگر از قرآن کریم نیز مى‌‏خوانیم: «لا تَجْعَلْ یدَکَ مَغْلُولَهً إِلى‏ عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ»[۴] نه دستت را به گردنت غل و زنجیر کن و بخیل باش و نه کاملًا آن را باز بگذار و ولخرجى و اسراف کن. امام صادق علیه السلام مقدارى سنگریزه از زمین برداشت و مشت خود را بست و فرمود: این اقتار (سختگیرى و بخل ورزیدن) است، سپس مشت دیگرى برداشت و دست خود را چنان گشود که همه‏ سنگریزه‏‌ها به زمین ریخت، آن گاه فرمود: این اسراف است.

بار سوّم مشت دیگرى برداشت و دست خود را کمى باز کرد به طورى که مقدارى از سنگریزه‏‌ها ریخت و مقدارى در دستش باقى ماند، سپس فرمود: این، قَوام و اعتدال و حد وسط است.[۵]

پیام‏‌هایی از آیه ۶۷ سوره مبارکه فرقان

۱- انفاق براى عبادالرحمن، یک وظیفه و مسأله قطعى است. إِذا أَنْفَقُوا … (در ادبیات عرب «إِذا» نشان عملى شدن و «لو» نشان عملى نشدن است.)
۲- نماز شب و ترس از جهنّم و خوف الهى، باید در کنار رسیدگى به محرومان جامعه باشد. «یبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ- أَنْفَقُوا»
۳- انسان مالک است، ولى در خرج کردن محدودیت دارد. «لَمْ یسْرِفُوا»
۴- اسراف جایز نیست، حتّى در انفاق. «إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا»
۵- بندگان خاصّ خداوند، از بخل بدورند. «لَمْ یقْتُرُوا»
۶- امّت میانه و وسط، باید برنامه‏‌هاى معتدل داشته باشد. «وَ کانَ بَینَ ذلِکَ قَواماً»
۷- میان‌ه‏روى در عبادت و انفاق، ارزش است. «قَواماً»

آیه ۶۸ سوره مبارکه فرقان

«وَ الَّذِینَ لا یدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا یقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لا یزْنُونَ وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِکَ یلْقَ أَثاماً» و (بندگان خاص خدا) کسانى هستند که با خداوند، خداى دیگرى را نمى‏‌خوانند و انسانى که خداوند (خونش را) حرام کرده است، جز به حقّ نمى‏‌کشند، و زنا نمى‏‌کنند، و هر کس چنین کند عقوبت گناهش را خواهد دید.

شرح آیه ۶۸ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

کار‌های منفی که باید مؤمنان از آن دوری کنند

«اثم» گناه و «اثام» کیفر گناه است. در این آیات در کنار کارهاى مثبتِ بندگان ویژه‏ خدا، کارهاى منفى که از آن دورى مى‏‌کنند نیز ذکر شده است. در این آیه شرک، قتل و زنا مطرح شده است که در روایات از بزرگ‏ترین گناهان شمرده شده‌‏اند.[۶]

قتل نفس، از گناهان کبیره است، ولى جمله‏ «إِلَّا بِالْحَقِّ» مى‏‌گوید: قتل، در مواردى لازم و حقّ است از جمله: ۱. قصاص قاتل. ۲. زناى با محارم. ۳. زناى کافر با زن مسلمان. ۴. زناکارى که زن را مجبور کند. ۵. زناى کسى که همسر دارد. ۶. مدعى نبوّت. ۷. سَبّ و توهین و دشنام به پیامبر صلى الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام. ۸. مسلمان ساحر. ۹. مُفسد و محارب. ۱۰- مرتد. ۱۱. کسى که بر امام عادل زمان خروج کند. ۱۲. مشرکِ محارب.[۷]

پیام‌‏هایی از آیه ۶۸ سوره مبارکه فرقان

۱- خطرناک‏ترین غریزه‌‏اى که انسان را به گناه وادار مى‌‏کند، غریزه غضب و شهوت است و مؤمن باید بر غرائز خود مسلط باشد. «لا یقْتُلُونَ- لا یزْنُونَ»
۲- خداوند در برخى از موارد به قتل و کشته شدن بعضى از انسان‏‌ها راضى است. «إِلَّا بِالْحَقِّ» ولى به هیچ عنوان و در هیچ شرایطى رضایت نمى‏‌دهد که فردى به شرک و زنا آلوده شود. «لا یزْنُونَ»
۳- دستور قرآن در زمینه‏ دورى از شرک، زنا وقتل، تنها یک موعظه نیست، قانونى است که تخلّف از آن کیفرى شدید دارد. «وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِکَ یلْقَ أَثاماً»
۴- کیفرهاى الهى استثنابردار نیست، هرکس تخلّف کند کیفر مى‏‌شود. «وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِکَ یلْقَ أَثاماً»

آیات ۶۹ و ۷۰ سوره مبارکه فرقان

«یضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یوْمَ الْقِیامَهِ وَ یخْلُدْ فِیهِ مُهاناً * إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً فَأُوْلئِکَ یبَدِّلُ اللَّهُ سَیئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً» در روز قیامت عذاب او دوچندان مى‏‌شود و همیشه به خوارى در آن خواهد ماند. مگر کسانى که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند. پس اینان (کسانى هستند که) خداوند بدى‏‌هایشان را به نیکى تبدیل مى‏‌کند، و خداوند آمرزنده و مهربان است.

شرح آیه ۶۹ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

وقتی گناه آثار شومی دارد عذاب آن هم چند برابر می‌شود

چند برابر شدن عذاب مجرمین که در جمله‏ «یضاعَفْ» آمده است، با عدل الهى مخالفتى ندارد، زیرا عذاب مضاعف در شرایطى است که گناه، آثار شوم و چند برابر داشته باشد. مثلًا زناکار هم گناه مى‌‏کند و هم دیگرى را به گناه وادار مى‏‌سازد و هم چه بسا از این گناه، فرزند حرام‌زاده‌‏اى به دنیا مى‏‌آورد که گرایش‏‌هاى منفى دارد. در قتل نفس نیز قاتل، فردى را مى‏‌کشد، ولى افرادى را داغدار، بى‏‌سرپرست و یتیم و جامعه را ناامن مى‌‏کند. هریک از این عناوین به تنهایى قابل کیفر است، همان‏‌گونه که اگر کسى سنّت بدى را در جامعه بنا نهد در طول تاریخ هر کس به آن سنّت عمل کند، براى مؤسّس آن نیز گناهى ثبت مى‌‏شود.

از آنجا که به اتّفاق همه‏ علما و مفسّران، زنا به تنهایى سبب جاودانگى در دوزخ نمى‌‏شود، بنابراین مسئله‏ خلود و جاودانگى در دوزخ تنها براى مشرکانى است که زناکار باشند. آرى، عقیده‏ حقّ و باطل و جهان‌‌‏بینى کفر و شرک، در کیفرها تأثیرگذار است.

شرح آیه ۷۰ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

گاهی یک کار نیک می‌تواند همه گناهان را به حسنه تبدیل کند

امام رضا علیه السلام فرمود: به پیامبر صلى الله علیه و آله گفته شد: فلانى انسان بدبختى است، زیرا بسیارى از گناهان را مرتکب شده است. پیامبر فرمود: هرگز چنین نیست که شما مى‏‌گویید، بلکه او نجات یافت و به حسن عاقبت رسید و گناهانش از بین رفت و به حسنات تبدیل شد. زیرا او روزى از راهى مى‌‏گذشت، مؤمنى را دید که عورتش پیدا بود و خود متوجّه نبود. (گویا خواب بوده است) این شخص بدن او را پوشاند و براى آن که خجالت نکشد او را با خبر نکرد، وقتى آن مؤمن متوجّه شد، در حقّ او چنین دعا کرد: خداوند به تو پاداش بسیار عطا کند، آخرت تو را با خیر همراه سازد و در حساب با تو مناقشه و سخت‌گیرى نکند. خداوند دعاى آن مؤمن را در حقّ آن شخص، مستجاب فرمود و او خوش عاقبت شد.

وقتى که این مژده‏ پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله به آن گناهکار رسید او از همه‏ گناهانش توبه کرد و اهل طاعت خدا شد. پس از یک هفته که گروهى از دشمنان اسلام به مدینه حمله کردند، پیامبر صلى الله علیه و آله دستور دفاع داد، آن مرد نیز همراه با مسلمانان دیگر براى دفاع آماده شد و در درگیرى با دشمنان به شهادت رسید و عاقبتش به خیر وسعادت ختم گردید.[۸]

پیام‌هایی از آیات ۶۹ و ۷۰ سوره مبارکه فرقان

۱- کیفرهاى قیامت، هم کمّى است، «یخْلُدْ» و هم کیفى. «مُهاناً»
۲- اسلام، بن‏‌بست ندارد. گنهکار نیز راه بازگشت دارد. «إِلَّا مَنْ تابَ»
۳- در هنگام ارتکاب گناه، ایمان از کف مى‏‌رود، و هنگام توبه باز مى‏‌گردد. «إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ»
۴- توبه، یک انقلاب همه جانبه است، نه یک حرکت سطحى و لفظى، عمل صالح‏ نشانه‏ توبه واقعى است. «تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ»
۵- توبه و ایمان واقعى، کارهاى انسان را تغییر مى‏‌دهد و رفتار ناپسند او را اصلاح مى‏‌کند. «وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً»
۶- همان گونه که خداوند در آفرینش هستى از خاک و کود، گُل مى‌‏سازد، سیئات انسان‏‌ها را به حسنات تبدیل مى‌‏کند. «یبَدِّلُ اللَّهُ سَیئاتِهِمْ حَسَناتٍ»

آیه ۷۱ سوره مبارکه فرقان

«وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ یتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً» و هر کس توبه کند و کار شایسته انجام دهد، در حقیقت به سوى خدا بازگشتى پسندیده دارد (و پاداش خود را از او مى‌‏گیرد).

توبه و توبه‌کننده

۱- توبه‏ واقعى آن است که با عمل صالح همراه باشد. «تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً»
۲- توبه کننده، مهمان خداست. «یتُوبُ إِلَى اللَّهِ»

آیه ۷۲ سوره مبارکه فرقان

«وَ الَّذِینَ لا یشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً» و (بندگان خدا) کسانى هستند که در مجلس (گفتار و کردار) باطل حاضر نمى‏‌شوند و چون بر لغوى عبور کنند کریمانه بگذرند.

شرح آیات ۷۱ و ۷۲ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

گناه نکردن و در مجلس گناه وارد نشدن

کلمه «شهد» دو معنا دارد؛ یکى حضور یافتن است و دیگرى خبر و گواهى دادن. در این آیه هر دو معنا را مى‏توان استفاده کرد. یعنى آنان نه در مجالس بد حاضر مى‏‌شوند و نه بر باطل گواهى مى‌‏دهند. کلمه‏ «زور» به معناى کار باطلى است که در قالب حقّ باشد و در تفاسیر به معناى گواهى باطل، دروغ و غنا آمده است.

در روایتى از امام‏ صادق علیه السلام مراد از «زور» در «لا یشْهَدُونَ الزُّورَ» غنا شمرده شده ‏است.[۹]

در تفسیر «مجمع البیان» مى‌‏خوانیم: مرور با کرامت، آن است که هرگاه ناچار شدند نام چیز زشتى را ببرند، با کنایه نام مى‌‏برند. چنانکه در روایتى از امام باقر علیه السلام مى‌‏خوانیم: آنان هرگاه خواستند نام عورت را ببرند، با کنایه از آن نام مى‏‌برند. البتّه این، یکى از مصادیق رفتار کریمانه است. امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند بر گوش واجب نمود که از شنیدن هرچه حرام است دورى نماید، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: «وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً»[۱۰]

پیام‏‌هایی از آیه ۷۲ سوره مبارکه فرقان

۱- نه تنها انجام گناه حرام است، بلکه شرکت در جلسه‏ گناه و شاهد بودن بر گناه نیز ممنوع است. «لا یشْهَدُونَ الزُّورَ»
۲- هر نوع آگاهى و اطلاع و حضور در صحنه‌‏اى، ارزش نیست. «لا یشْهَدُونَ الزُّورَ» (گاهى انزوا و گوشه‏گیرى از اجتماع، ارزش است)
۳- حاضر نشدن در مجلس گناه و بى‌‏اعتنایى به گناهکاران، نوعى نهى از منکر است. «لا یشْهَدُونَ … مَرُّوا کِراماً»
۴- شرکت در مجالس فاسد، حتّى در بندگان واقعى خدا اثر مى‏‌کند. «لا یشْهَدُونَ»
۵- هرگونه لغو در کلام، عمل و آرزو ممنوع است. «مَرُّوا بِاللَّغْوِ» (بندگان خدا، هدف معقول و مفیدى دارند و عمر خود را صرف امور بیهوده نمى‏‌کنند)
۶- در شیوه‏ نهى از منکر، همه جا خشونت لازم نیست. «لا یشْهَدُونَ … مَرُّوا»
۷- نگذاریم فکر بد در روح ما مستقر شود. «مَرُّوا کِراماً»

آیات ۷۳ و ۷۴ سوره مبارکه فرقان

«وَ الَّذِینَ إِذا ذُکِّرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یخِرُّوا عَلَیها صُمًّا وَ عُمْیاناً * وَ الَّذِینَ یقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیاتِنا قُرَّهَ أَعْینٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» و آنان کسانى هستند که چون به آیات پروردگارشان تذکّر داده شوند، کر و کور (چشم وگوش بسته) به سجده نمى‌‏افتند (بلکه عمل آنان آگاهانه است). و کسانى‌‏اند که مى‏‌گویند: پروردگارا! به ما از ناحیه‏ همسران و فرزندانمان مایه‏ روشنى چشم عطا کن و ما را پیشواى پرهیزگاران قرار ده.

شرح آیات ۷۳ و ۷۴ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

لزوم تفکر برای رسیدن به بصیرت و آگاهی

ایمان باید بر اساس آگاهى و بصیرت باشد. در قرآن مى‏‌خوانیم: «وَ یتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلًا»[۱۱] یعنى مؤمنان خردمند، ابتدا در آفرینش آسمان‌‏ها و زمین فکر مى‏‌کنند، سپس اقرار مى‏‌نمایند که پروردگارا! تو اینها را بیهوده نیافریدى. در این آیه نیز مى‌‏فرماید: مؤمنان، چشم وگوش بسته عبادت نمى‌‏کنند.

مدیریت عبادالرحمن در خانواده و جامعه

۱- تعبّد و بصیرت، از اوصاف عباد الرّحمن است. «إِذا ذُکِّرُوا … لَمْ یخِرُّوا عَلَیها صُمًّا وَ عُمْیاناً» بندگان رحمن، آگاهانه به سراغ دین مى‌‏روند.
۲- انسان در برابر همسر و فرزند و نسل خود متعهّد است و باید براى عاقبت نیکوى آنها تلاش و دعا کند. «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا…»
۳- در تربیت علاوه بر علم و تلاش باید از خدا نیز کمک خواست. «رَبَّنا هَبْ لَنا …»
۴- فرزند صالح، نور چشم است. «قُرَّهَ أَعْینٍ»
۵- تشکیل خانواده و داشتن همسر و فرزند و دعا براى بدست آوردن آنها، مورد توجّه اسلام است. «رَبَّنا هَبْ لَنا …»
۶- در دست گرفتن مدیریت جامعه، آرزوى عبادالرحمن است، زیرا عهده‏‌دار شدن امامت و رهبرى متّقین، ارزش است. «وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً»
۷- در دعا به حداقل اکتفا نکنید، بلند همّت باشید. «وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً» (خدایا ما را در رسیدن به کمال، رهبر متّقین قرار ده، نه آنکه تنها از متّقین باشیم)
۸- بندگان خدا، وحدت هدف و وحدت کلمه دارند. «إِماماً» و نفرمود: «ائمه». (ممکن است کلمه «امام» به جاى «ائمه»، رمز آن باشد که در جامعه اسلامى رهبر باید یک نفر باشد)

آیات ۷۵ و ۷۶ سوره مبارکه فرقان

«أُوْلئِکَ یجْزَوْنَ الْغُرْفَهَ بِما صَبَرُوا وَ یلَقَّوْنَ فِیها تَحِیهً وَ سَلاماً * خالِدِینَ فِیها حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً» آنان (بندگان رحمن) به خاطر آن که صبر کردند، غرفه‏‌هاى بهشتى داده مى‌‏شوند و در آن جا با تحیت و سلام گرم روبرو خواهند شد. در آن جا، جاودانه هستند. چه نیکو جایگاه و منزل‌گاهى است.

شرح آیات ۷۵ تا ۷۷ سوره مبارکه فرقان توسط حجت‌الاسلام قرائتی

«غرفه» به اتاقى گویند که از کف زمین بالاتر باشد و چشم‏انداز داشته باشد.

پیام‏‌هایی از آیات

۱- بهشت را به بها دهند، نه بهانه. «یجْزَوْنَ … بِما صَبَرُوا»
۲- بنده‏ خدا شدن، به صبر و پشتکار نیاز دارد. «بِما صَبَرُوا»

پی‌نوشت‌ها

[۱] . نهج ‌البلاغه، خطبه همام
[۲] . التحقیق فى‏ کلمات القرآن
[۳] . صافى، ج ۲، ص ۱۰۴
[۴] . اسراء، ۲۹
[۵] . تفسیر کنزالدقائق
[۶] . تفسیر کنزالدقائق و نمونه
[۷]. سیماى عبادالرحمن در قرآن، کریمى جهرمى
[۸] . بحارالانوار، ج ۵، ص ۱۵۵
[۹] . کافى، ج ۶، ص ۴۳۳
[۱۰] . تفسیر نورالثقلین
[۱۱] . آل‏ عمران، ۱۹۱

انتهای پیام/

لینک خبر: https://eghtesadmand.ir/?p=33283