سهم ۴۲ درصدی ایران از مصرف گاز خاورمیانه/ تولید ۶ درصد گاز جهان در ایران

سهم گاز در سبد سوخت جهان و البته ایران در سال‌های اخیر افزایش داشته است و بر اساس سناریوهایی که تا سال ۲۰۵۰ مطرح است، اگرچه سهم نفت در سبد سوخت جهان کاهش پیدا می‌کند اما گاز با افزایش همراه خواهد بود.

بنابراین حداقل تا ۳۰ سال آینده، گاز به عنوان یکی از مهمترین سوخت‌های جهان جایگاه خود را حفظ می‌کند؛ بنابراین توجه به تولید و مصرف این سوخت اهمیت ویژه‌ای دارد.

در سال ۲۰۲۱ با توجه به کنترل نسبی کرونا با افزایش واکسیناسیون در جهان، تقاضا برای گاز با ۴ درصد افزایش به بالای ۴ هزار میلیارد مترمکعب رسید.

بیشترین افزایش تقاضا در چین اتفاق افتاده و با توجه به محدود بودن امکان انتقال گاز از مسیر خط لوله، چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده ال.ان.جی (گاز طبیعی مایع شده) مطرح شد.

آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال گذشته میلادی همچنین تقاضای گاز در اروپا ۳ درصد بالا رفت. با آغاز سال ۲۰۲۲ اما با جنگ روسیه و اوکراین و محدود شدن نسبی صادرات گاز روسیه به اروپا، میزان ذخیره گاز در اروپا به کمترین میزان در ۵ سال گذشته رسید.

این کاهش تا حدی بوده که رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد در صورت توقف صادرات گاز از سوی روسیه، مصرف گاز اروپا در فصل زمستان باید ۳۰ درصد کاهش یابد.

با این حال روند مصرف گاز در سایر نقاط جهان همچنان صعودی خواهد بود.

آمارها نشان می‌دهد، از مجموع ۴ هزار میلیارد مترمکعب گازی که در جهان تولید شده، آمریکا ۲۳ درصد آن را به خود اختصاص داده است. بعد از آمریکا روسیه با ۱۶ درصد از تولید گاز جهان در رتبه دوم قرار دارد و ایران با سهمی ۶ درصد در رتبه سوم تولید گاز جهان است.

بعد از ایران به ترتیب چین و قطر با سهمی ۵ و ۴ درصدی قرار دارند.

در زمینه مصرف نیز آمریکا و روسیه رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص داده‌ اند. بااین‌حال سومین مصرف‌کننده بزرگ گاز جهان چین است و در رتبه چهارم ایران قرار دارد.

ایران در حالی رتبه چهارم مصرف را به خود اختصاص داده که در مقایسه با ۳ کشور اول مصرف‌کننده گاز از نظر جمعیت، وسعت و همچنین رشد اقتصادی فاصله معناداری دارد.

ایران اگرچه ۳۶ درصد از گاز منطقه خاورمیانه را تولید می‌کند اما در مصرف سهمی ۴۲ درصدی دارد.

بنابراین اگرچه ایران توان تولید بالایی در گاز طبیعی دارد اما به جای آنکه با تکیه بر این توان، سهم خود را در بازارهای جهانی و تجارت گاز افزایش دهد، هر سال به دنبال تامین گاز مصرفی در داخل کشور است و در سال‌های اخیر با وجود بهره‌برداری از فازهای پارس جنوبی اما همواره شتاب رشد مصرف از رشد تولید بیشتر بوده است.

ادامه این روند، تراز منفی گاز را به دنبال خواهد داشت و ایران که در حال حاضر سهمی ۲ درصدی از تجارت گاز دارد را به واردکننده گاز تبدیل می‌کند.